Skip to main content
mouse

Uitbreiding Johan Cruijff ArenA

Amsterdam

De Johan Cruijff ArenA is continu bezig met het verbeteren van het multifunctionele stadion. Om bezoekers meer ruimte en comfort te kunnen bieden transformeert de ArenA in fases van binnen en buiten van gedaante. Zo is in 2018 de uitbreiding van de oostzijde afgerond. De omlopen aan de oostzijde zijn verbreed inclusief een indrukwekkende metershoge dubbelgekromde bolgevel kussengevel die modulair is opgebouwd. Daardoor is drie keer meer ruimte ontstaan en zijn er meer mogelijkheden voor publiekscatering en sanitaire voorzieningen. Bijzonder was dat daarvoor over de weg en tussen een tunnel / brug moest worden gebouwd.

Projectgegevens

Locatie ArenA Boulevard 1, Amsterdam
Opdracht Stadion Amsterdam, Amsterdam
Architectuur PPHP te Amsterdam
Constructief Ontwerp Arcadis Nederland, Rotterdam
Uitvoering Ballast Nedam, Nieuwegein
Staalconstructie Oostingh Staalbouw, Katwijk (hoofdraagconstructie) en Vector Foiltec te Bremen (bolgevel)

Algemene projectomschrijving

De opgave bestaat uit het verhogen van de kwaliteit van het stadion door in te zetten op het vergroten van de vloeroppervlakte van de omlopen en het verbeteren van de toegankelijkheid van het stadion. Dit wordt gerealiseerd middels een gefaseerde bouw terwijl het stadion en de weg die eronder door loopt gewoon in gebruik blijven. Aan de oostzijde van het stadion is  is ca. 4.200 m2 extra BVO gerealiseerd. In de zomer van 2018 is dit in gebruik genomen.

Beschrijving staalconstructie en/of gebruik van staal

De hoofddraagconstructie bestaat uit een staalconstructie met kanaalplaten die het bestaande stramien van het stadion met een gridmaat van 12,3 meter volgt. Midden onder het stadion loopt de verbindingsweg met de A2. Boven deze weg is een vakwerkconstructie met een overspanning van 24 meter gemaakt om de weg in één keer te kunnen overkluizen. Deze is aan de binnenzijde volledig in zicht gehouden. De bestaande fundering is versterkt door zware gelaste kokerbalken onder de bestaande betonnen fundering aan te brengen en deze met vijzels op spanning te brengen. De bolgevel hangt aan de bovenzijde aan stalen S-kolommen die de bestaande tribunespanten van het stadion volgen en om de bestaande regenwaterafvoer heen krullen. Aan de onderzijde wordt de bolgevel gesteund door uitkragende liggers aan de nieuwe staalconstructie. De bolgevel is modulair opgebouwd uit buizen en momentvaste knopen.

Bijzondere aspecten bouwkundig concept / ontwerp

De extra ruimte is gecreëerd door een bolgevel te ontwerpen met uitsnijdingen ter plaatse van de iconische zuilen waarop het dak rust, zodat deze zichtbaar blijven. Hierdoor ontstaat op de bovenst omloop een ongeveer 17 meter hoge ruimte. De bovenste omloop is ontworpen op dubbel ruimtegebruik waardoor kiosken met platforms bovenop mogelijk zijn. De gevel is volledig parametrisch ontworpen, waarbij de bolling, de mate van de uitsnijdingen, en de gridmaten gevarieerd konden worden.

Bijzondere constructieve slimmigheden / detailleringen

Het ontwerp is volledig in BIM uitgevoerd, waarbij het model van de bestaande constructie is gevalideerd met een pointcloud en de communicatie tussen de hoofdconstructeur en de staalleveranciers berustte op het uitwisselen van 3D modellen.

Langs de weg zijn grote A vormige frames gemaakt, om de belasting uit het grote vakwerk over de weg af te dragen rondom de bestaande techniekruimtes (trafo ruimtes) van het stadion en de omgeving.

Door een slimme koppeling tussen het tekenmodel bouwkundig, het constructieve tekenmodel en het constructieve rekenmodel van de bolgevel is de gevel constructie geoptimaliseerd voor materiaalgebruik en kosten. Door te variëren met de gridmaat is het optimum gevonden tussen het aantal (bewerkelijke) knopen, de benodigde zwaarte van de buisprofielen en de benodigde maat voor de luchtkussens van de gevel.

Door gebruik te maken van stalen vijzelbalken (gelaste kokers) onder de bestaande funderingen kon relatief dicht bij de bestaande palen nieuwe palen aangebracht worden en optimaal gebruik worden gemaakt van de al aanwezige capaciteit van de bestaande constructie zonder te grote risico's te nemen t.a.v. de belendingen.

De bestaande buitenroltrap van niveau 1 naar niveau 7 is opgenomen in het nieuwe ontwerp. De nieuwe constructie heeft de functie van de bestaande ondersteuningsconstructie van de roltrap overgenomen waardoor deze verwijderd kon worden.

Bijzondere aspecten uitvoering

Er is een mooie timelapse gemaakt van de uitvoering: https://vimeo.com/312963681

De uitbreiding moest ingevlochten worden in de bestaande constructie en gebouwd worden tussen het bestaande stadion en de voetgangers boogbrug en wegviaduct, en over de verbindingsweg en ingang van de parkeergarage onder het stadion. Door slim te faseren is eerst een constructie gemaakt boven de weg die in de eindsituatie toegangersplein vormt, maar tijdens de bouw als crashdeck fungeerde. 

De A-frames langs de weg zijn met behulp van speciaal transport in 1 keer geplaatst, en het vakwerk boven de weg in 2 delen, waarbij de onderrand eerst geplaatst is en zo ontworpen dat tijdens de bouwfase het onderliggende crashdeck hieraan opgehangen kon worden. Ook de nieuwe roltrappen moesten al in een heel vroeg stadium geplaatst worden, omdat dat later niet meer mogelijk zou zijn.

Voor de bestaande constructies en funderingen van het stadion en het wegviaduct zijn specifieke risicoanalyses gemaakt is risicogestuurde permanente monitoring gebruikt. 

De bovenste omloop is op overgedimensioneerd, zodat in de toekomst dubbel ruimte gebruik mogelijk is en tijdens de uitvoering is dit platform gebruikt om de bolgevel te monteren. De S-kolommen van de nieuwe bolgevel zijn met een montage scharnier eerst horizontaal gemonteerd en vervolgens langs de bestaande stadionspanten opgehesen.

Bijzondere functionele aspecten van het bouwwerk

Met de uitbreiding is in 1 klap de oppervlakte van de omlopen aan de oostzijde meer dan verdrievoudigd. Ook zijn heel veel extra toiletten gemaakt deels uitgevoerd als wisseltoiletten zodat de capaciteit man/vrouw verhouding gevarieerd kan worden afhankelijk van het evenement. De bovenste omloop is ontworpen op dubbel ruimtegebruik zodat hierop kiosken of sanitaire eenheden zijn te plaatsen met daarbovenop plaats voor een terras. De bolgevel is uitgevoerd met EFTE kussens, waardoor een hele lichte gevel is ontstaan die wel zorgt voor een gedempt buitenklimaat op de bovenste omloop, waardoor het comfort op deze ring enorm is toegenomen.