Skip to main content
arches architecten bna mouse

Villa Westervelden

Veldhoven

Geinspireerd door de architectuur van de 'case-study houses' is voor deze villa een verzinkt stalen skelet ontworpen als beeldbepalende drager van het plan. De vorm van het gebouw is mede bepaald door het amorfe bouwvlak, de bezonning en het zoveel mogelijk willen voorkomen van geluidoverlast van de nabij gelegen snelweg. Het stalen skelet houdt het gebouw visueel bij elkaar.

Projectgegevens

Locatie Westervelden 21, Veldhoven
Opdracht Fam. Verouden, Veldhoven
Architectuur ARCHES architecten BNA, Eindhoven
Constructief Ontwerp Bartels Ingenieursbureau, Eindhoven
Uitvoering Burgtbouw, Deurne
Staalconstructie J van de Mortel, Deurne

Algemene projectomschrijving

Op een ruime, bosrijke kavel in Veldhoven stond een gedateerd en donker woonhuis. Onze opdrachtgevers kochten het object met de wens om de woning te vervangen door een ruime, lichte en zonnige bungalow. Hun woonprogramma (ca. 500 m2) was dermate uitgebreid dat het gebouw in twee lagen gerealiseerd zou moeten worden. Omdat het bestemmingsplan een maximale bouwhoogte van 4 m aangaf, is de bungalow geheel onderkelderd .Duurzaamheid en levensloopbestendigheid waren bijzondere aandachtspunten bij het ontwerp.

Beschrijving staalconstructie en/of gebruik van staal

Geinspireerd door de architectuur van de 'case-study houses' is een stalen skelet ontworpen als beeldbepalende drager van het plan. De diverse geveldelen van glas, stucwerk en metselwerk zijn in dit skelet geplaatst. Door de aanwezige natuurwaarden op de kavel was het bouwvlak onregelmatig van vorm. Het was onmogelijk om hier een strak, rechthoekig volume op te plaatsen. Een amorfe plattegrond was voor de opdrachtgevers geen probleem, maar de aanblik moest strak en helder ogen. Omdat zwevend bouwen, boven de natuurwaarden wel was toegestaan, is het staalskelet bedacht. De uitstekende stalen delen zweven boven het terrein maar maken de vorm van de gevels prima af waardoor er een visueel rechthoekig volume is ontstaan. Het staalskelet is nadrukkelijk niet alleen een constructief maar juist ook een visueel belangrijk onderdeel van het ontwerp. Het staal is thermisch verzinkt (in plaats van in kleur gemoffeld) omdat deze afwerking in de loop der jaren steeds fraaier en natuurlijker oogt. Het krijgt een patina, net als de bomen in de omgeving.

Bijzondere aspecten bouwkundig concept / ontwerp

De vorm van het gebouw is mede bepaald door het amorfe bouwvlak, de bezonning en het voorkomen van geluidsoverlast van de nabij gelegen snelweg. De noordkant van het gebouw is zoveel mogelijk gesloten terwijl de zuid- en westkant open zijn. De delen van het terrein die niet bebouwd mochten worden wegens natuurwaarden, zijn visueel bij het gebouw getrokken door de stalen kaders die hier en daar boven de onbebouwde gronden zweven. Op meerdere plaatsen vormen de stalen kaders arcades die buitenruimten definieren en omsluiten.
Door met accidentaties in het terrein te werken, is er daglicht in de kelder gebracht en liggen de leefruimten toch direct grenzend aan de tuin. Een belangrijk ontwerpuitgangspunt is de grote koi-vijver. Deze is aan het terras gesitueerd en heeft door de glooiing in de tuin een verticale wand gekregen met een groot raam waardoor je de vissen ook op 'ooghoogte' kunt zien zwemmen. In het ontwerp is rekening gehouden met een levensloopbestendig programma door onder andere ook een liftschacht te voorzien. Zo blijven de in de kelder gelegen ruimten, waaronder de garage, ook in de toekomst voor de bewoners bruikbaar en toegankelijk.

Bijzondere constructieve slimmigheden / detailleringen

Een slimmigheid was om het staalskelet de visuele drager van het plan te laten zijn. De constructeur heeft in zijn constructie rekening gehouden met de architectonische eis om de stalen kokers over het hele gebouw een zelfde hoogte te geven. Alleen de breedte van het staal varieert, de hoogte is overal gelijk. De schroef- en boutverbindingen zijn zodanig gedetailleerd dat er nergens kopplaten nodig zijn (uitgevoerd in een inbus-principe).

Bijzondere aspecten uitvoering

Omdat diverse ruwbouw-onderdelen, zoals het staalskelet, als zichtwerk is uitgevoerd, moest er bijzonder zorgvuldig worden gewerkt. 'Foutjes' konden immers niet met aftimmerwerk worden verhuld.
Het overhangende staalskelet aan de voorgevel is zodanig (schuin) gesteld dat het door z'n eigen gewicht cq de zwaartekracht in een horizontale positie is gezakt.

Bijzondere functionele aspecten van het bouwwerk

- De kelder met daglicht, in de toekomst bereikbaar met een huislift.
- De Koi-vijver, geheel afgestemd op de wensen van de vissen en voorzien van een groot glasvlak onder de waterspiegel waardoor je oog-in-oog met de vissen kunt staan.
- De stalen ribben en de pergola als zichtbepalende elementen.

Duurzaamheid

Het ontwerp is een bungalow waar alle essentiele ruimten gelijkvloers zijn. Maar er is ook een liftschacht voorzien om de in de kelder gelegen ruimten, waaronder de garage, ook in de toekomst voor de bewoners bruikbaar en toegankelijk te houden.

Materiaalgebruik (efficiƫntie)

Ruwbouw in het zicht; vele elementen die normaliter ruwbouw zijn, zijn in het zicht gelaten. Het staalskelet is bijvoorbeeld niet omtimmerd wat een hoop materiaal scheelt. De toegepaste materialen zijn gekozen op duurzaamheid en onderhoudsvriendelijkheid.

Energiegebruik en verbruik tijdens bouw en gebruik

Tijdens de bouw is onbekend. Het gebouw is uitstekend geisoleerd en door het toepassen van een aardwarmtepomp voor verwarming, koeling en warm water en het toepassen van ledverlichting is het verbruik van de woning aanmerkelijk lager dan bij traditionele villa's.

Mate van overlast (bouwwerkzaamheden) voor mens en dier

Er is sprake van vervangende nieuwbouw en de overlast van de nieuwe woning is niet groter dan die van de voormalige woning.

Innovaties op product-, concept- en bouwniveau

De lange, doorstekende gesloten muur aan de zijde van de snelweg vormt tevens een geluidscherm.