Algemene projectomschrijving
P.U.L.S. (pop-up luggage space) is onderdeel van de renovatie van de Cruise Terminal Rotterdam, waar jaarlijks cruiseschepen aanmeren, en voorziet in de tijdelijke behoefte van aanvullende bagageruimte. De popup-bagageruimte staat op de kade aan de voorzijde van de Cruise Terminal in Rotterdam. Boven op de bagageruimte is een terras opgenomen met uitzicht op de Erasmusbrug. Voor het ontwerp van de constructie met tijdelijke functie is gestuurd op duurzaamheid vanuit de filosofie van de 3R-en: Reduce, Reuse and Recycle.
De hoofddraagconstructie met een staalplaatbetonvloer op houten balken en stalen liggers heeft aan de voorzijde een kenmerkende vakwerkligger voor een grote overspanning, om de kade zo open mogelijk te houden.
Tot voorheen stond jaarlijks zes maanden lang een tent op de kade, die het zicht op de Cruise Terminal ontnam. Onder het stalen dek van P.U.L.S. zijn verschillende flexibele membraanwanden aangebracht waarmee, wanneer dat nodig is, binnen 4 minuten een 350m² grote ruimte kan worden gecreëerd. De membraanwanden schermen dan de ruimte onder het platform af en kan dienen als bagageruimte voor de cruiseschepen. Als er geen kofferopslag noodzakelijk is, zijn de wanden op te spannen tegen het plafond, en is P.U.L.S. bijna onzichtbaar. De publieksruimte op de kade is weer vrij toegankelijk.
Beschrijving staalconstructie en/of gebruik van staal
Het platform heeft een stalen draagconstructie. De vloer van het dek is uitgevoerd als een staalplaatbetonvloer, ComFlor 45, met een vloerhoogte van 100 mm. De vloer wordt gedragen door een houten balklaag, 75x175 h.o.h. 600 mm. De balken zijn opgelegd op stalen liggers, IPE-360 liggers, h.o.h. 2250 mm. De vloerliggers overspannen loodrecht op de lengterichting van het platform.
Aan de zijde van de Cruise Terminal Rotterdam worden de vloerliggers gedragen door een stalen ligger, HEB450, die is opgelegd op een viertal stalen kolommen. Aan de voorzijde zijn slechts een tweetal kolommen toegepast om maximale flexibiliteit en een vrij zicht aan op de kade te creëren. Hierdoor ontstaat aan deze zijde een overspanning van 24,75 m tussen de kolommen en aan beide uiteinden een uitkraging van 6,75 m. Door de relatief grote maten is hier een vakwerkligger ontworpen met een hoogte van 1,4 m. Aangezien de bovenzijde van het vakwerk niet gesteund is, dient het vakwerk middels de stijlen van het vakwerk ingeklemd te worden in de stalen vloerliggers. Op deze manier wordt de kniklengte van de bovenregel van het vakwerk beperkt.
De stabiliteit is geborgd door in de lengterichting van het platform de kolommen aan de bovenzijde in te klemmen in de stalen vloerliggers, zodat in deze richting portalen ontstaan. In de dwarsrichting is stabiliteit gewaarborgd door het platform te koppelen met de bestaande constructie van de terminal middels de loopbruggen van de terminal naar het platform.
Het platform is gefundeerd op funderingspoeren op staal. De funderingspoeren dragen hun belasting af op een onderliggende bestaande kadeconstructie ter plaatse. De kadeconstructie is gefundeerd op een bestaande betonvloer die gefundeerd is op houten funderingspalen. Door grote poerdimensies toe te passen is de funderingsdruk laag gehouden en wordt de belasting goed verspreid op de bestaande kadeconstructie.
Bijzondere aspecten bouwkundig concept / ontwerp
Onder het stalen dek bevinden zich verschillende flexibele membraanwanden. De membraanwanden kunnen in enkele minuten worden neergelaten en schermen zo de ruimte onder het platform af, die dienst doet als kofferopstelplaats voor cruiseschepen. Zodra de ruimte niet meer benodigd is, worden de wanden opgetrokken en is P.U.L.S. bijna onzichtbaar. De ruimte op de kade is dan weer publiek toegankelijk met een vrij zicht op de Cruise Terminal Rotterdam.
De membraanconstructie is opgebouwd uit gevelstijlen, aluminium profielen, waartussen geveldoeken zijn gespannen. De membranen worden licht op voorspanning gebracht om klapperen van geveldoeken te voorkomen. Met een mechanisch hijssysteem met kabels kan de gevel worden opgehaald en neergelaten.
Bijzondere constructieve slimmigheden / detailleringen
Het vakwerk is de bovenzijde niet gesteund. De stijlen van het vakwerk worden ingeklemd in de stalen vloerliggers. Op deze manier wordt de kniklengte van de bovenregel van het vakwerk beperkt.
De kolommen worden aan de onderzijde ingeklemd in betonnen bolderfundaties. De fundaties zijn bovengronds vormgegeven als een bolder, refererend aan de havenbolders op de kade en fungeren als unieke aanrijbeveiliging. Op deze manier konden de staalkolommen zo slank mogelijk gerealiseerd worden. Daarnaast is ook de hemelwaterafvoer in deze bolder opgenomen. Door vroegtijdig alle partijen te betrekken in het ontwerp is hierdoor een integrale en uniek vormgegeven oplossing gerealiseerd.
Bijzondere aspecten uitvoering
Toepassing van diverse prefab elementen. Daarnaast is de vakwerkligger in 3 delen aangeleverd.
Bijzondere functionele aspecten van het bouwwerk
Deze tijdelijke uitbreiding op de kade speelt in op de behoefte van de verschillende functionele mogelijkheden. Op het dek is een buitenterras gerealiseerd. Onder het dek zorgt de membraamconstructie voor een eenvoudige functieverandering van een publiek toegankelijke kade naar een kofferopslagruimte tijdens cruisecalls.
Tussen de kolommen zijn geen windverbanden toegepast en is stabiliteit gewaarborgd door portaalwerking en koppeling aan het bestaande gebouw. Dit zorgt ervoor dat de constructie maximaal transparant is, waardoor de monumentale terminal zo min mogelijk visueel geblokkeerd is.
Duurzaamheid
Het project is op het gebied van duurzaamheid ontworpen vanuit het principe van de 3 R-en: Reduce, Reuse en Recycle.
Het betreft een tijdelijke constructie, met een levensduur van ongeveer 10 jaar. Er is daarom gestuurd om een demontabel ontwerp, ontwerpen op levensduur. De vloerconstructie en de staalconstructie zijn demontabel ontworpen. Dit geeft mogelijkheden tot het recyclen van de constructie.
Daarnaast is in de ontwerpfase een vloeroptimalisatie uitgevoerd, waarbij gestuurd is op een lagere Carbon Footprint. Twee vloervarianten zijn hierbij onderzocht: een vloerprincipe met een staalplaatbetonvloer h=150 mm, in combinatie met stalen liggers, of een staalplaatbetonvloer h=100 mm in combinatie met houten en stalen liggers. Het ontwerp met de laagste CO2 uitstoot is uitgevoerd. Hiermee is de milieu-impact van het ontwerp gereduceerd en een CO2 winst behaald, welke vergelijkbaar is met een rondje aarde rijden met een auto.
P.U.L.S. is op slechts 6 poeren gefundeerd. De fundatie van de bestaande kade wordt gebruikt om deze poeren op te funderen: Reuse van de bestaande fundatie. Door deze poeren toe te passen, blijven bij demontage van het platform geen blijvende constructiedelen op de kade achter en blijft de kade onaangetast.
Materiaalgebruik (efficiëntie)
Energiegebruik en verbruik tijdens bouw en gebruik
Mate van overlast (bouwwerkzaamheden) voor mens en dier
Innovaties op product-, concept- en bouwniveau
