Skip to main content
Foto Propaganda Photography mouse

Paviljoen Stadsblokkenwerf

Arnhem

Het Werfpaviljoen is een seizoensgebonden gebouw met horecafunctie en belangeloos ontworpen, geproduceerd en gebouwd. Het tijdelijk paviljoen met horecafunctie is hufterproof en demontabel, en hoofdzakelijk uitgevoerd in restmaterialen. Het gebouw staat op een kraanbaan van de voormalige ASM-werf, recht tegenover de Arnhemse binnenstad, en is door inzet van vrijwilligers en leerlingen van het REA College tot stand gekomen. Verschillende bedrijven hebben het project in natura en diensten gesponsord.

Projectgegevens

Locatie Stadsblokkenweg 51, Arnhem
Opdracht Stichting Stadsblokkenwerf, Arnhem
Architectuur Kokke Design, Oosterbeek
Constructief Ontwerp Van de Beek Bouwadvies, Ede
Uitvoering nvt
Staalconstructie nvt

Algemene projectomschrijving

De Stadsblokkenwerf is een vrijwilligersinitiatief dat een historische scheepswerf met publieksfunctie en een pontje ontwikkelt op de fundamenten van de roemruchte ASM-scheepswerf, die eind jaren '70 ter ziele ging. Het horecapaviljoen staat in een uiterwaardengebied en is seizoensgebonden, en daarom als bouwpakket opgezet; eenvoudig te (de)monteren en op te slaan, en daarom relatief licht van gewicht. Het paviljoen wordt geplaatst op een betonnen basis van 20x7 m, op een oude kraanbaan, naast een oude scheepshelling aan de ene zijde en een oude, deels dichtgeslibde haven aan de andere zijde. De basis bestaat uit stroken beton van 0,85 x 7 m. De bouw van het paviljoen is onderdeel van een initiatief om de 'vergeten' overkant van de Rijn - een dichtgegroeid oud industrie-/scheepswerfgebied in het hart van de stad Arnhem- weer toegankelijk te maken voor publiek. Zo is er vorig jaar al een pontje gaan varen en wordt ook een historische werf gebouwd met een oude Romney loods. Het paviljoen is blikvanger en moet mensen vanaf de Rijnkade naar de overkant verleiden. Omdat het een onbewaakt gebied betreft, zijn hoge eisen gesteld aan de 'hufterproofheid' van het paviljoen.

Beschrijving staalconstructie en/of gebruik van staal

De constructie is opgebouwd uit drie stijve wanden en twee grote deuren met daarop een aluminium dak uit oude scheeps(dek)luiken. De wanden zijn opgebouwd uit stijlen van plaat bekleed met horizontale stroken staalplaat. Op de hoeken van het gebouw zijn de stijlen onder een verticale hoek van 45 graden geplaats,t zodat ze strak tegen elkaar passen en met slechts een paar bouten eenvoudig te (de)monteren zijn. Het gebouw is een bouwpakket dat elk seizoen weer wordt opgebouwd.

Bijzondere aspecten bouwkundig concept / ontwerp

Uitgangspunt bij het ontwerp is reststaal van een scheepswerf. Op een scheepswerf is altijd veel plaatmateriaal als reststukken te vinden, zowel stroken bij de schaar als reststukken van het snijden van platen. Deze reststukken kunnen soms uitsnedes met verschillende radi hebben, veelvoorkomend bij scheepsbouw. Door de afvalstroken met uitsnedes te gebruiken als stijlen en reststroken van de knipschaar om mee te potdekselen (op de stijlen), ontstaat deze specifieke vorm. Deze wijze van ontwerpen is te betitelen als 'vormkrijgen' in plaats van 'vormgeven': Ontwerpuitgangspunt is dat de eindvorm niet vastligt maar ontstaat. Aan de achterzijde van het gebouw, waar de keuken gepland is, lopen de ramen smal omhoog. Aan de café- zijde zijn de ramen juist lager, zodat er veel zicht op de omgeving ontstaat.

Bijzondere constructieve slimmigheden / detailleringen

Het gebouw bestaat uit drie wanddelen en één volledige glaswand waarvan het onderste deel bestaat uit twee gebouwbrede deuren, die in geopende toestand tevens een windschermfunctie hebben. De delen worden met enkele bouten gemonteerd. Door gebruik te maken van oude aluminium scheepsdekluiken, in de vorm van gewalste damwandprofielen, is geen dakconstructie nodig. Omdat het gebouw elk voorjaar opgebouwd moet worden en in de herfst weer afgebroken, is het demontabel, licht en stapelbaar gemaakt. Om te voorkomen dat het glas daarbij kapot gaat is acrylglas genomen. Rondom het betonplateau is een balustrade geplaatst eveneens van reststaal, waarmee ook een trap is vervaardigd om het plateau te bereiken.

Bijzondere aspecten uitvoering

Uitgangspunt was ook, dat het ontwerpprincipe de basis vormde voor de productie en uitgelegd zou worden aan de lassers. Deze konden verder naar eigen inzicht het principe toepassen. In frequente werkoverleggen vond verdere aansturing plaatst. Vakkrachten en oud-metaalwerkers begeleiden de jonge lassers-in-opleiding.

Bijzondere functionele aspecten van het bouwwerk

Het gebouw dient als 'eye catcher' en als horecagelegenheid om de 'vergeten' overkant van de Rijn te mobiliseren voor publiek. Het gebouw is goed zichtbaar vanaf de drukke Rijnkade. Bezoekers kunnen met een mooi oud sleepbootje, dat als pont wordt gebruikt, naar de overkant varen.

Duurzaamheid

Door de eenvoudige, heldere constructieve opzet heeft het gebouw weinig onderhoud nodig en zal het niet snel aan slijtage onderhevig zijn. In geval van enventueel onderhoud nodig is zijn de delen makkelijk toegankelijjk.

Materiaalgebruik (efficiëntie)

Er is voornamelijk gebouwd met restmateriaal. Er is dus sprake van hergebruik.

Energiegebruik en verbruik tijdens bouw en gebruik

Behalve knippen, slijpen en lassen in een hal met veel daglicht is er verder geen sprake van energieverbruik.

Mate van overlast (bouwwerkzaamheden) voor mens en dier

Het paviljoen is geproduceerd in de hal van een staalconstructiebedrijf, dus zonder overlast voor de omgeving.

Innovaties op product-, concept- en bouwniveau

Innovatief is het ultieme hergebruik van metaalafval. Door juist een ontwerp te maken dat niet van te voren voor 100% vastligt kan bijna al het restmateriaal worden verwerkt.Dit leidt tot een verrassende vormgeving, geproduceerd door vrijwilligers in een gecombineerd mbo-leertraject, resulterend in een stalen bouwpakket voor een horecafunctie.