Skip to main content
Moeskops Staalbouw mouse

filmmuseum Eye

Amsterdam

Het grillig gevormde gebouw, met twee forse uitkragingen aan beide kanten, rust slechts op twee punten op de onderbouw. Het gewicht van de staalconstructie is desondanks beperkt tot 110 kg/m2.

Projectgegevens

Locatie IJpromenade 1, Amsterdam
Opdracht Ontwikkelingscombinatie Overhoeks, Den Haag
Architectuur Delugan Meissl Associaed Architects (DMAA), Wenen, Oostenrijk
Constructief Ontwerp ABT, Velp/Delft
Uitvoering Bouwbedrijf M.J. de Nijs & Zonen, Warmenhuizen
Staalconstructie Moeskops Staalbouw, Bergeijk

Algemene projectomschrijving

Eye is in 2010 als nationaal instituut voor de filmsector ontstaan uit een fusie tussen het Filmmuseum, Holland Film, het Nederlands Instituut voor Filmeducatie en de Filmbank. De verwachting is dat het Eye Filminstituut jaarlijks 180.000-250.000 bezoekers trekt. De ligging, aan de noordzijde van het IJ, op slechts enkele minuten varen met de pont van Amsterdam CS maakt het museum goed bereikbaar, met name na voltooiing van de nieuwe metrolijn. Het Eye Filmmuseum herbergt vier filmzalen, een bibliotheek, studiecentrum, café-restaurant, museumwinkel, werkruimten, multifinctionele ruimte voor tentoonstellingen en educatieve activiteiten. De totale omvang van het instituut bedraagt 8700 m2.
Het sculpturale, witte gebouw heeft aan beide uiteinden grote uitkragingen zonder duidelijke voor- of achterkant. Het is opgebouwd uit rechte vlakken met scherpe vouwen, waardoor het iets wegheeft van een origami vouwwerk met Stealth-eigenschappen. Door de geometrie en stapeling van functies over de verdieping zijn de mogelijke dragers, van dak tot fundering, beperkt tot twee stijgpunten. Behalve vijf, deels hellende kolommen zijn verder uitsluitend de gesloten gevelvlakken beschikbaar voor de afdracht van belastingen. Het uitzicht door de panoramische ‘Arenapui’ is daardoor niet belemmerd door de constructie. Uit het staalverbruik (zo'n 110 kg/m2 voor de hoofddraagconstructie) blijkt dat dit geen gewoon gebouw is met een alledaags constructie.

Beschrijving staalconstructie en/of gebruik van staal

Vroeg in het project is besloten de grote vakwerken zoveel mogelijk te bouten. Deze zijn in zo groot mogelijke secties aangevoerd op de bouwplaats, ter plaatse horizontaal voorgemonteerd en met van kranen in positie gebracht. Omdat de inwendige contouren van het gebouw al waren vastgelegd, was de hoofdconstructeur beperkt in de profielkeuzen. Daarom zijn veel samengestelde profielen gebruikt, zoals kokers 400x400 mm met een wanddikte variërend van 50-70 mm voor de hoofdvakwerken.
Het streven naar een lichte constructie, een stempelloze uitvoering en akoestische eisen leidde tot een hybride constructie. Hierin is de complete bovenbouw uitgevoerd in staal. In de uitkragingen zijn staalplaat-betonvloeren toegepast om het gewicht te beperken.
Om de bouwtijd te beperken van twee kanten opgebouwd, namelijk de twee uiteinden van het gebouw met de uitkragingen. Om tijdens de bouw de vervormingen te monitoren zijn de constructies van de twee uiteinden tijdelijk ondersteund door hydraulische vijzels. Ook zijn de vakwerken vervaardigd met een voorzeeg. Tijdens de bouw zijn de uitkragende delen in fasen afgevijzeld en is de ruimte tussen de twee uitkragende delen ter plekke ingemeten. Het resterende middengedeelte is op maat aangeleverd en gemonteerd, waarna alle ondersteuningen zijn verwijderd.

De beschikbare ruimte voor de constructie is in het ontwerpproces vastgelegd in een verzameling ruimtelijke vlakken (containermodel). Voor het positioneren van de secundaire vakwerken en liggers tussen de hoofdvakwerken is de hoofdvorm in verticale vlakken doorgesneden (als plakjes cake) op tussenafstand van 5 -7 m, afhankelijk van de geometrie en de overige randvoorwaarden zoals de maximale vloeroverspanning. In de snijlijnen van deze ‘plakjes’ met de vlakken uit het containermodel zijn de knopen van de hoofdvakwerken geplaatst en de secundaire vakwerken en liggers gepositioneerd, zodat de krachten in de knopen van de hoofdvakwerken aangrijpen. Secundaire momenten en krachten in de vakwerken blijven zodoende zeer beperkt.

Bijzondere aspecten bouwkundig concept / ontwerp

Bijzondere constructieve slimmigheden / detailleringen

Bijzondere aspecten uitvoering

Bijzondere functionele aspecten van het bouwwerk