Skip to main content
mouse

Brainport Industries Campus - Cluster I

Eindhoven

In het Nationale Landschap het Groene Woud, aan de westkant van Eindhoven, verschijnt een nieuwe campus voor de maak- en toeleverindustrie van 200 hectare. Deze nieuwe werk- en recreatieomgeving maken het voor hightech bedrijven aantrekkelijk zich te vestigen in de Brainport regio en zo vormen de 1e-, 2e- en 3e-lijns hightech toeleveranciers een uniek hightech ecosysteem. Door samenwerkingsverbanden tussen toeleveranciers, specialistische bedrijven, startups en innovatieve onderwijs- en kennisinstellingen kan blijvend worden geconcurreerd in een state of the art werk- en leeromgeving.
De gebouwclusters worden geëtaleerd in een groen, duurzaam landschap. Een imposante luifel in het verlengde van het brede campuspad verwelkomt bezoekers en biedt toegang tot het atrium. Dit publiek toegankelijke atrium vorm het hart van het gebouw, dat met verdiepingshoge puien zicht biedt op de bedrijfsactiviteiten rondom. In het atrium worden shared services, startups en flexplekken ondergebracht in attractieve paviljoens van houtskeletbouw. Onder het atrium ligt een gemeenschappelijke logistieke zone van waaruit de expeditie wordt aangestuurd. Kernwaarden ontmoeting, efficiëntie, participatie, duurzaamheid en flexibiliteit komen nadrukkelijk naar voren in het ontwerp.

Projectgegevens

Locatie BIC 1, Eindhoven
Opdracht VOF BIC, Eindhoven/Systabo, Enschede
Architectuur Vissers & Roelands architecten & ingenieurs, Veldhoven
Constructief Ontwerp Aveco de Bondt Ingenieursbedrijf, Eindhoven
Uitvoering Systabo, Enschede
Staalconstructie GS Staalwerken Groep, Helmond

Algemene projectomschrijving

In het Nationale Landschap het Groene Woud, aan de westkant van Eindhoven, verschijnt een nieuwe campus voor de maak- en toeleverindustrie van 200 hectare. Deze nieuwe werk- en recreatieomgeving maken het voor hightech bedrijven aantrekkelijk zich te vestigen in de Brainport regio en zo vormen de 1e-, 2e- en 3e-lijns hightech toeleveranciers een uniek hightech ecosysteem. Door samenwerkingsverbanden tussen toeleveranciers, specialistische bedrijven, startups en innovatieve onderwijs- en kennisinstellingen kan blijvend worden geconcurreerd in een state of the art werk- en leeromgeving. 

De gebouwclusters worden geëtaleerd in een groen, duurzaam landschap. Een imposante luifel in het verlengde van het brede campuspad verwelkomt bezoekers en biedt toegang tot het atrium. Dit publiek toegankelijke atrium vorm het hart van het gebouw, dat met verdiepingshoge puien zicht biedt op de bedrijfsactiviteiten rondom. In het atrium worden shared services, startups en flexplekken ondergebracht in attractieve paviljoens van houtskeletbouw. Onder het atrium ligt een gemeenschappelijke logistieke zone van waaruit de expeditie wordt aangestuurd. Kernwaarden ontmoeting, efficiëntie, participatie, duurzaamheid en flexibiliteit komen nadrukkelijk naar voren in het ontwerp.

Beschrijving staalconstructie en/of gebruik van staal

De hoofddraagconstructie bestaat uit staal. Het constructief ontwerp is modulair opgesteld, zodat vastgestelde huurdersopties aangebracht en verwijderd kunnen worden, zonder dat de hoofddraagconstructie hiervoor aangepast dient te worden. Uit portalen samengestelde torens met een footprint van 5 x 5 meter verzorgen de stabiliteit van het gebouw. Deze torens bestaan uit kolommen die middels stalen liggers momentvast verbonden zijn op 5,0 en 8,75 meter hoogte. Ze staan gepositioneerd op het raster van 25x25 meter waarbinnen inbouwelementen zijn aan te brengen. De inbouwelementen bestaan onder andere uit betonnen tussenvloeren, houten kantoormodulen en houten paviljoens. Alle modulair opgebouwd en demontabel, zodat hergebruik mogelijk is. In totaal is er meer dan 5,2 miljoen kilo staal toegepast in dit project.

Het gebouw is gefundeerd op betonnen balken, poeren en circa 1.950 vibropalen, waardoor flexibel kan worden omgegaan met de wisselende bodemgesteldheid onder de enorme footprint van het gebouw. De begane grondvloer bestaat uit een hybride gewapende betonvloer; een mix van staalvezel en traditionele wapening. Met een hoge berekende vloerlast van 8.000kg/m² wordt flexibiliteit in gebruiksfuncties en bedrijfsactiviteiten mogelijk gemaakt.

De torenkolommen zijn in de langsrichting onderling gekoppeld middels vakwerkspanten met een overspanningslengte van 20 meter. In de dwarsrichting wordt het dak opgevangen door IPE 500 profielen met een hart op hart afstand van 5,0 meter. Het dak bestaat uit stalen dakplaten. In de gevels zijn verticaal aangebrachte sandwich panelen toegepast. De kolommen in de gevels bestaan uit slanke IPE profielen hart op hart 5,0 meter met op 5,0 en 8,75m meter een UNP profielen als gevelsteun. De UNP’s hebben tevens de functie als knik- en kipverkorters voor de gevelkolommen.

Bijzondere aspecten bouwkundig concept / ontwerp

Het omvangrijke gebouw van 335x200 meter heeft een modulaire bouwsystematiek en is opgebouwd uit repeterende cascomodulen van 25x25 meter. Een cascomodule bestaat uit een vrij indeelbaar vloerveld van 20x20 meter en een transportzone van 5 meter breed rondom, die de modulen als een netwerk met elkaar verbindt. Er is sprake van 4-dimensionale flexibiliteit. Door schakeling van cascomodulen kunnen zowel in de lengte- als in de breedterichting bedrijfsprocessen geprojecteerd worden. Daarnaast is de 12 meter hoge ruimte op verschillende manieren te gebruiken door het al dan niet plaatsen van inbouwmodulen, zoals dubbele productievloeren, kantoren of paviljoens. De vierde dimensie is terug te vinden in de netwerkbenadering en samenwerking met partners. Als bedrijfsprocessen nauw verbonden zijn met andere bedrijven, kan men op meerdere locaties in het grid ruimten huren om de ketenintegratie te optimaliseren. Het incorporeren van deze bedrijfsdynamiek in de gebouwopzet maakt het bijzonder flexibel en toekomstbestendig.

Links en rechts van het atrium zone zijn de hallen gepositioneerd. De hallen worden opgedeeld in standaard modules, de zogenoemde 'XL boxen'. Twee naast elkaar gelegen cascomodules vormen samen één zogenoemde ‘XL box’ van 50x25 meter. Het gebouw is als het ware opgebouwd door een aaneensluiting van XL boxen, met het atrium in het hart van het gebouw als centrale deel.  Iedere XL box verzorgt zijn eigen stabiliteit door de aanwezigheid van twee torenkolommen.

Het is constructief mogelijk om zonder aanpassingen aan de constructie het gebouw uit te breiden door extra XL boxen aan het gebouw toe te voegen of zelfs te verkleinen door XL boxen weg te halen, indien noodzakelijk. Dit laatste is uitgevoerd bij de huurder KMWE. Hier zijn in totaal twee XL boxen achterwege gelaten zodat inpandig buitenruimtes ontstaat voor laden en lossen. Door het modulaire systeem is het in de toekomst nog mogelijk om vrij eenvoudig deze buitenruimtes bij het gebouw te betrekken.

Bijzondere constructieve slimmigheden / detailleringen

Het constructief ontwerp is modulair opgesteld, zodat vastgestelde huurdersopties aangebracht kunnen worden zonder dat de hoofdconstructie hiervoor aangepast dient te worden.

Mogelijke constructieve huurdersopties zijn onder andere:

  • Extra verdiepingsvloeren op 5,0 meter in de vorm van een kanaalplaatvloer met de keuze van een maximale vloerbelasting van 500 kg/m² of 1.000 kg/m². Deze vloeren kunnen binnen het vlak van 25x25 meter worden geplaatst, maar ook alleen in de transportzones of binnen het vlak van 20x20 meter of zelfs binnen 20x10 meter;
  • Extra verdiepingsvloeren op 5,0 meter en 8,75 meter middels houten paviljoens. Dit zijn houten vloeren op gelamineerde houten liggers;
  • Plaatsen van houten units op de begane grondvloer en op verdiepingsvloeren;
  • Extra daklichten in de transportzones.

De staalconstructie is in basis zo licht mogelijk uitgevoerd. Dat wil zeggen dat uit economisch oogpunt de kolommen niet zijn overgedimensioneerd voor eventuele optionele vloeren. De staalconstructie is zodanig ontworpen dat middels voorzet kolommen in de vorm van UNP’s, gekoppeld tegen de bestaande torenkolommen, de verticale belastingen overgedragen worden naar de fundering. De fundering is hierop ontworpen.

Doordat de huurderopties modulair ontworpen zijn, kan de constructie ook weer worden verwijderd of zelfs hergebruikt worden, elders in het gebouw, zonder dat hierbij de hoofddraagconstructie aangepast dient te worden. Dit zou van toepassing zijn indien er sprake is van een nieuwe huurder of volgen uit de wijze van bedrijfsvoering van een huurder. In de ontwerpfase is integraal veel aandacht besteed aan het ontwerpen van details in verband met het modulaire bouwsysteem.

Het gebouwconcept van casco met inbouwelementen is modulair en demontabel, zodat het eenvoudig aangepast kan worden aan de veranderende productieprocessen en de dynamiek van bedrijven. Om flexibiliteit te garanderen, moet het

bouwsysteem geschikt zijn voor verschillende bedrijfsactiviteiten en klimatologische omstandigheden. Daarnaast presenteert de maakindustrie zich aan de buitenwereld, waardoor eisen worden gesteld aan de esthetiek. Een duplex-coating is de integrale oplossing voor een hoogwaardige kwaliteit, lange levensduur en aantrekkelijke uitstraling.

De volledige hoofddraagconstructie is voorzien van dit duplex-systeem. Het staal is discontinu thermisch verzinkt en voorzien van een poedercoating. Daarnaast zijn diverse secundaire elementen, zoals trappen en hekwerken, thermisch verzinkt om een lange levensduur te garanderen. Ook alle dakplaten, gevelpanelen en binnenwanden zijn vervaardigd uit sendzimir verzinkt staal en afgewerkt met een poedercoating. Het hergebruik van modulaire elementen stimuleert de circulaire economie en beperkt het bouwafval. Het thermisch verzinken van de stalen onderdelen verlengt de levensduur en draagt op deze wijze bij aan het circulair bouwen.

Bijzondere aspecten uitvoering

De modulaire gebouwopzet van zowel het casco als de inbouwelementen zorgen ervoor dat het gebouw eenvoudig meebeweegt met de dynamiek van een keten. Het is ontwikkeld voor de hightech maakindustrie, maar toepasbaar op vele fronten. Onderwijsinstellingen, groothandel, kantoren, voedselindustrie, logistiek, laboratoria en parkeergarages, zelfstandig of gemixt met andere functies, behoren tot de mogelijkheden. Het modulaire en demontabele casco met inbouwelementen resulteert in een eenvoudige en snelle bouwmethodiek, flexibiliteit en een duurzaam gebouwconcept.

De torenkolommen, bestaande uit 4 koker kolommen hart op hart 5,0 meter die rondom momentvast verbonden zijn middels stalen liggers op 5,0 en 8,75 meter, zijn zeer belangrijke elementen in het gebouw, in verband het verzorgen van de stabiliteit. In de ontwerpfase is extra aandacht besteed aan de wijze van transport van deze elementen. Volledig afgelaste torenkolommen met een afmeting van 5x5 meter en een lengte van 13 meter kunnen niet getransporteerd worden. In overleg met de staalleverancier is ervoor gekozen om de momentvaste aansluitingen tussen kolommen en liggers uit te voeren in zware boutverbindingen met ingelaste platen in de kokerkolommen.

Bijzondere functionele aspecten van het bouwwerk

De constructieve hoofdopzet van het gebouw is voor een multifunctioneel gebruik ontworpen. Iedere functie heeft andere gebruiksbelastingen. De industriefunctie wil graag een kraanbaan met een hijslast van 2 ton aan de dakgordingen kunnen bevestigen, een kantoorfunctie wil graag een plafond aan de dakgordingen bevestigd hebben en een horecafunctie wil graag zware luchtbehandelingskasten op het dak. In de ontwerpfase zijn de verschillende configuraties vastgelegd in het constructief uitgangspunten document.

De staalconstructie staat op betonnen funderingsbalken en is gefundeerd op circa 1950 vibropalen. De bedrijfsvloer bestaat uit een hybride gewapende betonvloer met staalvezel en traditionele wapening. De bedrijfsvloer is monolithisch afgewerkt en is gefundeerd op circa 73.000 mini vibropalen. De vloer is berekend op een vloerlast van 8.000 kg/m², zodat de vloer optimaal voor verschillende functies gebruikt kan worden.

Met een verticale belijning wordt de grote schaal van het gebouw gebroken en aansluiting gezocht bij de landschappelijke kleurfragmentatie. Met vijf kleuren wordt een visuele willekeur gesuggereerd. Door gebruik te maken van standaard stalen sandwichpanelen van sendzimir verzinkt staal, is dit architectonisch gevelbeeld economisch haalbaar gebleken.

De kleurstelling en verticale belijning van de verzinkt stalen sandwichpanelen verzachten de overgang tussen de natuurlijke omgeving en het grootschalige volume. Met het brede kleurenspectrum, uiteenlopend van donker groen tot zacht geel, zijn in ieder seizoen verbindingen te maken met de directe omgeving. De verticale belijning en kleurschakering zijn bovendien een weerspiegeling van de bosrand die de landschappelijke kamers in het gebied afbakenen. De gevelopeningen volgen het verticale lijnenspel en de ogenschijnlijke willekeur van plaatsing breekt de rationele structuur. De gigantische staalconstructie die schuilgaat achter de gevel is vrijwel niet afleesbaar van buitenaf. Eenmaal binnen, echter, ademt het interieur een bepaalde vorm van techniek en maakbaarheid die aansluit bij het programma dat BIC huisvest. De stalen portalen en torens dienen als kapstok voor de houten inbouwmodules en vormen samen het decor voor de innovatieve werk- en leeromgeving die zo kenmerkend is voor de Brainport Regio.

Duurzaamheid

Radicaal duurzaam door toepassen The Natural Step

Ruimtelijk:

  • Slim gebouwconcept (modulair, flexibel, demontabel, multifunctioneel en toekomstbestendig). Geen windverbanden waardoor breed palet aan gebruikers en functies mogelijk
  • Meervoudig ruimtegebruik mogelijk
  • Compact gebouw, waardoor materiaalreductie en weinig energieverlies
  • Gedeeld atrium met een leer- en werkomgeving
  • Energieneutraal door zonnepanelen, geen CV, gebruik restwarmte, hoge isolatiewaarde
  • Healing environment – gezond gebouw:
    • Hoge, aangename ruimten met prettig binnenklimaat
    • Aangenaam verlichtingsniveau daglicht, zicht en contact met de omliggende groene omgeving van het Groene Woud
  • Goed bereikbaar door HOV halte voor de deur, parkeren in een centraal gelegen parkeergarage. De parkeergarage is eveneens modulair, flexibel, duurzaam, demontabel en uitbreidbaar. Een groene gevel (klimplanten) wordt opgenomen in de groene overgangszones (o.a. struweel) en de ecologische hoogstructuur. Geparkeerde electrische auto’s kunnen de accu opladen door zonne-energie (zonnepanelen op dak). Natuurlijk geventileerd, een open gevel met mogelijkheid tot nesten voor vogels.
  • Het omliggende park wordt ingericht als verblijfsplek (een educatief, uitdagend en inspirerend gebied), waterberging door wadi’s en de rabattenbosstructuur.
  • Naadloos ingepast in de ecologische hoogstructuur van het Groene Woud. Behoud, versterking en compensatie elders. EHS zorgt voor ecologische filtering stof, geluid en lucht.

Economie:

  • Ecosysteem van bedrijven zorgt voor betere (keten)samenwerking en innovaties in de high tech maakindustrie. Processen gaan sneller, efficienter en effectiever, producten kunnen integraal worden geproduceerd en gerealiseerd. Ruimtegebruik, transport en logistiek is drastisch verlaagd door samenwerking. Stikstofreductie door vermindering transportbewegingen. Minder kosten in productieproces door verlaging transportbewegingen en verpakkingsmateriaal.
  • Samenwerking zorgt voor shared facilities waardoor minder ruimtegebruik
  • Open innovatie, internationale showcases, behoud van internationale positie.

Sociaal:

  • Sociale duurzaamheid: binden boeien behouden. Het behouden van sociaal kapitaal in de omgeving. Een uitdagend en aangenaam werkklimaat waardoor mensen in de omgeving, op korte afstand van hun woning kunnen werken. Dit geldt zowel voor het gebouw als de groene omgeving.

Materiaalgebruik (efficiëntie)

  • Slim ontwerp met zeer grote mate van repetitie, hierdoor snel en efficient bouwen mogelijk
  • Gebruik vaste maatvoering elementen, waardoor in het gehele gebouw toepasbaar. Bij toekomstige wijzigingen gemakkelijk te herplaatsen / hergebruiken (bijvoorbeeld “gebruikte” gevelelementen zijn in het restaurantinterieur toegepast)
  • Demontabel, hierdoor gemakkelijk te wijzigen, verwijderen en te recyclen
  • Gebruik staal: upcyclebaar materiaal
  • Gebruik beton: herbruikbaar in diverse toepassingen

Energiegebruik en verbruik tijdens bouw en gebruik

Energiegebruik tijdens bouw:

  • Veel standaardisatie en repetitie waardoor snel en gemakkelijk werken

Energiegebruik en verbruik in exploitatiefase:

  • Energieneutraal door:
    • Gezamenlijk gebruik van energie
    • Restwarmte van grootste huurder wordt gebruikt om overig deel van het gebouw te verwarmen
    • Geen CV aansluiting (muv educatieve doeleinden: Summa Techniek)
    • Zonnepanelen over het gehele dakvlak

Mate van overlast (bouwwerkzaamheden) voor mens en dier

  • Geen overlast door:
    • Alle onderzoeken m.b.t. flora en fauna vroegtijdig uitgevoerd. Hierdoor habitat bekend. De nieuwe groenstructuur is tijdig hierop aangepast, waardoor dieren zich konden vestigen.
    • Er is een grote biodiversiteit aanwezig door de gekozen beplating om het gebouw
  • Bouwen op een extensief gebruikte locatie (braakliggend terrein / landbouwgrond)
  • Toepassing relatief kleine elementen, waardoor minder geluidsoverlast naar de omgeving

Innovaties op product-, concept- en bouwniveau

  • Modulair, flexibel, demontabel gebouwconcept, smart design. Het volledige gebouw bestaat uit hetzelfde gebouwsysteem. Elk element is ontworpen als een afzonderlijk deel en kan worden samengevoegd, vervangen of verwijderd worden.  
  • Multifunctioneel: bedrijven, kantoren, onderwijs, horeca, logistiek, industrie zitten naast en door elkaar heen. Een ecosysteem in een ultieme omgeving waarbij innovatie goed gedijt
  • Oneindige uitbreidingsmogelijkheden door slimme toepassing van daglichttoetreding
  • Integrale aanpak engineering waardoor smart design van de verschillende detailleringen